Przedmiotem opracowania jest wiedza społeczna uczniów, rodzaj wiedzy jednostki, jaką konstruuje ona w interakcjach i współdziałaniu z innymi tj. dziećmi i dorosłymi, co stwarza warunki do budowania obrazu siebie, innych i otaczającego świata w realnym kontekście społeczno-kulturowym. Zakres tematyczny tak pojmowanej wiedzy społecznej rozszerza się i nie jest kojarzony wyłącznie z treściami dawnego środowiska społeczno-przyrodniczego, lecz wyraźnie poza nie wykracza. Miejsce "starej", programowej tematyki, sprowadzającej aktywność dziecka wyłącznie do sfery rodzinnych obowiązków i klasowych powinności, zastępują aktualne problemy, ujęte z perspektywy dziecka żyjącego w wielowymiarowym i skonfliktowanym świecie. Realne stają się wówczas szanse na podejmowanie tematów dotyczących życia codziennego dzieci, problemów egzystencjalnych, rasowych, demograficznych, kwestii religijnych czy aspektów politycznych. Punktem odniesienia w przyjęciu takiego rozumienia wiedzy społecznej jest osadzenie rozważań w kontekście paradygmatu konstrukcjonizmu poznawczego i społecznego. Oba odsłaniają mechanizm tworzenia się wiedzy społecznej uczniów, wskazują na potrzebę poszerzania tematyki społecznej z racji dokonujących się przemian społeczno-kulturowych i zmieniających się potrzeb rozwojowych dzieci. Próba oglądu praktyki szkolnej wydaje się z tej perspektywy ciekawa i ważna. W opracowaniu została ona dokonana z perspektywy nauczycieli klas I-III, by poznać, jakie znaczenia nadają oni pojęciu "wiedza społeczna" i w jaki sposób mogą one rzutować na charakter znaczeń nadawanych przez uczniów. Z badań nad osobistymi teoriami pedagogicznymi wynika wyraźnie, że rzutują one na charakter edukacji uprawianej przez nauczycieli. Celem opracowania nie jest jednak zrekonstruowanie nauczycielskich ideologii, lecz jedynie odsłonięcie jednego z jej elementów, tj. tworzonych przez pedagogów koncepcji wiedzy, w tym społecznej. Zadaniem publikacji nie jest również ukazanie poprawnego modelu wiedzy społecznej, lecz raczej jego rekonstrukcja, polegająca na wydobywaniu sensów i wymiarów, które mogą być znaczące dla lepszego i głębszego rozumienia wiedzy społecznej przez uczniów wczesnej edukacji, a w przyszłości stanowić podstawę do redefiniowania pojęcia. Z uwagi na takie założenia koncepcja badań osadzona została w paradygmacie interpretatywnym, upatrując w nim możliwości zdobycia nowej wiedzy, nowego poznania, a nie wyłącznie sprawdzania już istniejących teorii. W ramach paradygmatu interpretatywnego zdecydowano się na perspektywę fenomenograficzną, uznając ją za najlepszą formę legitymizacji myślenia jednostkowego i kolektywnego nauczycieli wczesnej edukacji o wiedzy społecznej uczniów. W efekcie podstawą prowadzonej analizy, a następnie interpretacji były wyłonione w toku badań kategorie opisu odzwierciedlające nauczycielskie widzenie świata i rozumienie wiedzy (społecznej) uczniów i jej źródeł. Uzyskane kategorie opisu pozwoliły odsłonić jakościowo różne sposoby doświadczania przez nauczycieli edukacji i związanych z nią procesów. W pierwszej kolejności odzwierciedlany był świat bezpośrednio postrzegany przez badanych, a potem świat widziany przez badacza.

Książka jest próbą ukazania problemów dotyczących kształcenia grupy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Stąd w pierwszej części książki zawarto koncepcje choroby w odniesieniu do jej wpływu na funkcjonowanie człowieka oraz strategię radzenia sobie z nimi. Zwrócono również uwagę na psychologiczne następstwa choroby w kontekście potrzeby projektowania działań terapeutycznych wspomagających rozwój i funkcjonowanie psychospołeczne dziecka. Opisano tu uwarunkowania związane ze środowiskiem rodzinnym, które w sytuacji nauczania indywidualnego często pozostaje głównym źródłem doświadczeń socjalizacyjnych i edukacyjnych, oraz uwarunkowania związane ze środowiskiem pozarodzinnym, ze szczególnym uwzględnieniem grup rówieśniczych, formalnych i nieformalnych. Centralnym punktem zainteresowania był rozwój kompetencji społecznych ucznia, który w sytuacji izolacji edukacyjnej, w tym rówieśniczej, może ulegać zaburzeniom. Uwzględniając fakt, że nauczanie indywidualne jest specyficzną formą kształcenia oferowanego ściśle określonej grupie uczniów, warto zadać pytanie o jego efektywność. Z jednej strony należy wziąć pod uwagę, że zaplanowano działania edukacyjne gwarantujące realizację obowiązku nauczania również dzieciom przewlekle chorym, które czasowo bądź długotrwale muszą pozostawać poza szkołą, z drugiej zaś należy poszukiwać optymalnych rozwiązań w tym zakresie.